Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»
2024-05-02@09:11:47 GMT

امام خمینی قلب همیشه زنده تاریخ

تاریخ انتشار: ۱۳ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۹۷۹۶۷

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مازندران، سید روح‌الله مصطفوی ملقب به امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران بودند که در ۱۴ خرداد سال ۱۳۶۸ رحلت نمودند.


امام خمینی در روز بیستم جمادى الثانى ۱۳۲۰ هجرى قمرى مطابق با ۳۰ شهریـور ۱۲۸۱ هجرى شمسى (۲۴ سپتامپر ۱۹۰۲ میلادى) در شهرستان خمین از توابع استان مرکزى در خانواده اى اهل علـم و هجرت و جهاد پـاى بـر خـاکدان طبیعت نهاد و در ۱۴ خرداد سال ۱۳۶۸ هجری شمسی به ملکوت اعلی پیوست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!


وی از سال ۱۳۴۱شمسی مبارزه علنی علیه نظام سلطنتی پهلوی در ایران را آغاز کرد. حکومت وقت دو بار او را بازداشت کرد و بار دوم به ترکیه و سپس به عراق تبعید کرد. ۱۳ سال در حوزه علمیه نجف به رهبری مبارزان انقلابی و نیز تدریس و تألیف در علوم حوزوی و دینی پرداخت. در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷شمسی با گسترش مبارزات مردم به ایران بازگشت و بعد از پیروزی انقلاب در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ شمسی تا آخر عمر (۱۳ خرداد ۱۳۶۸ش)، رهبر جمهوری اسلامی ایران بودند.

نظریه ولایت مطلقه فقیه از نظریه‌ای فقهی-سیاسی مبتنی بر باور‌های تشیع، مهم‌ترین نظریه او است. وی تلاش کرد حکومت جمهوری اسلامی و قانون اساسی آن را بر اساس همین نظریه شکل دهد. از نگاه امام خمینی حکومت، فلسفه عملی تمامی فقه است. نگاه حکومتی او به فقه باعث شد تا وی ضمن تأکید بر حفظ چارچوب فقه سنتی، به نوآوری در اجتهاد معتقد شود. نظریه نقش زمان و مکان در اجتهاد و برخی فتاوای تأثیرگذار او را می‌توان نتیجه همین نگاه دانست.

مسلمانان به‌ویژه شیعیان جهان علاقه فراوانی به او داشتند. مراسم تشییع او با شرکت حدود ۱۰ میلیون نفر، پرجمعیت‌ترین مراسم تشییع جهان شمرده می‌شود و هر ساله در سالروز درگذشت او، با حضور شخصیت‌های سیاسی و مذهبی مراسمی در آرامگاه او برگزار می‌شود.

امام خمینی جز فقه و اصول، در فلسفه اسلامی و عرفان نظری نیز صاحب‌نظر و دارای تألیفات است و جزو عالمان و استادان اخلاق شمرده می‌شود. در دوران تدریس در قم در مدرسه فیضیه جلسات درس اخلاق برپا می‌کرد. در تمام عمر، زندگی ساده و زاهدانه‌ای داشت.


زندگی‌نامه
گاهشمار زندگی سید روح‌الله موسوی خمینی
۱۲۸۱ شمسی تولد در خمین
۱۲۹۸ شمسی هجرت به اراک برای تحصیل
۱۳۰۱ شمسی هجرت به قم برای تحصیل
۱۳۰۸ شمسی ازدواج با خدیجه ثقفی
۱۳۱۳ شمسی کسب اجازه اجتهاد از حاج شیخ عبدالکریم حائری
۱۳۴۳ شمسی بازداشت و تبعید به ترکیه
۱۳۴۴ شمسی انتقال از ترکیه به عراق و آغاز تدریس در حوزه علمیه نجف
۱۳۵۶ شمسی درگذشت سید مصطفی خمینی فرزند امام خمینی
۱۳۵۷ شمسی حرکت از عراق به پاریس
۱۳۵۷ شمسی بازگشت به ایران و سکونت در قم
۱۳۵۸ شمسی انتقال از قم به تهران و زندگی در جماران به دلیل بیماری قلبی
۱۳۶۸ شمسی درگذشت و دفن در تهران


سید روح‌الله موسوی خمینی، ۱ مهر ۱۲۸۱ش (۲۰ جمادی‌الثانی ۱۳۲۰ق) در خمین نزدیک اراک به دنیا آمد. پدرش سید مصطفی موسوی (۱۲۷۸–۱۳۲۰ق) در حوزه علمیه نجف تحصیل کرد و در خمین، مرجع امور دینی مردم بود. او پنج ماه بعد از تولد سید روح‌الله در مبارزه با حاکمان محلی کشته شد و سید روح‌الله، تا ۱۵ سالگی تحت سرپرستی مادرش هاجره آغاخانم و عمه‌اش قرار گرفت.

تبار
به گفته حشمت‌الله ریاضی یزدی، جد اعلای امام خمینی «سید حیدر موسوی صفوی اردبیلی کردی» از عالمان شیعه است که در سال ۷۶۶ق توسط میر سید علی همدانی، عالم و عارف شیعه، برای تبلیغ اسلام از ایران به کشمیر فرستاده شد و به شهادت رسید؛ البته برخی جد اعلای امام خمینی را که به هند هجرت کرد، میر حامد حسین از عالمان نیشابور و داماد سید حیدر موسوی دانسته‌اند.

بر اساس شجره‌نامه‌ای که حشمت‌الله ریاضی یزدی بررسی کرده، بسیاری از اجداد امام خمینی از عالمان شیعه و دارای تألیفات بودند و برخی از آن‌ها به شهادت رسیدند.


حیدر بن محمد خوانساری عالم قرن یازدهم قمری و نویسنده کتاب زبدة التصانیف را یکی از اجداد مادری امام خمینی دانسته‌اند. پدربزرگ مادری‌اش، میرزا احمد مجتهد خوانساری (درگذشت ۱۳۱۳ق) فرزند ملاحسین خوانساری است.


ازدواج و فرزندان


سید روح‌الله خمینی در اوایل بهمن سال ۱۳۰۸شمسی با خدیجه ثقفی (۱۲۹۲-۱۳۸۸ش) دختر محمد ثقفی تهرانی، عالم شیعه و نویسنده تفسیر روان جاوید، ازدواج کرد. فرزندان او عبارتند از دو پسر به نام‌های مصطفی و احمد و سه دختر به نام‌های صدیقه، فریده و زهرا.

 


تشییع امام خمینی


امام خمینی در شامگاه ۱۳ خرداد ۱۳۶۸ش در ۸۷ سالگی بر اثر سرطان معده در تهران درگذشت. جنازه وی در ۱۵ خرداد در مصلای تهران قرار گرفت و مردم برای وداع با او اجتماع کردند. آیت الله سید محمدرضا گلپایگانی از مراجع تقلید شیعه در ۱۶ خرداد نماز میت را بر جنازه او اقامه کرد و با حضور حدود ۹ میلیون نفر، تشییع و در نزدیکی قبرستان بهشت زهرا جایی که به حرم امام خمینی معروف شد، دفن گردید.


سایت رسمی رکورد‌های جهانی گینس، مراسم تشییع جنازه امام خمینی را نسبت به درصد جمعیت (یک ششم جمعیت ایران)، پرجمعیت‌ترین تشییع جنازه در تاریخ شمرده است.

روز ۱۴ خرداد به مناسبت درگذشت امام خمینی در ایران تعطیل رسمی است و مراسم مختلفی برگزار می‌شود. یکی از آن‌ها مراسمی در حرم امام خمینی است که با حضور مردم و سران کشور برگزار می‌شود و رهبر جمهوری اسلامی ایران در آن سخنرانی می‌کند.


زیست علمی
سید روح‌الله خمینی تحصیلات اولیه حوزوی از جمله ادبیات عرب و منطق را در خمین، نزد عالمان آن شهر و بیش از همه نزد برادرش سید مرتضی پسندیده فرا گرفت.


هجرت به اراک و قم
امام خمینی در سال ۱۲۹۸شمسی، عازم حوزه علمیه اراک شد. در ۱۳۰۱ش، چند ماه پس از هجرت عبدالکریم حائری مرجع تقلید شیعه، از اراک به قم هجرت کرد. در حوزه علمیه قم بخش انتهایی کتاب مُطَوَّل با موضوع ادبیات عرب را نزد محمدعلی ادیب تهرانی و کتاب‌های فقهی و اصولی مانند رسائل، مکاسب و کفایة الاصول را نزد سید محمدتقی خوانساری و سید علی یثربی کاشانی گذراند.

مهمترین استاد امام خمینی در درس خارج فقه و اصول چنان‌که خودش گفته، آیت الله عبدالکریم حائری بود. فلسفه را از سید ابوالحسن رفیعی قزوینی و ریاضیات، هیئت و حساب را از او و از علی‌اکبر حِکَمی یزدی فرا گرفت. سید روح‌الله خمینی همچنین نزد محمدرضا مسجدشاهی اصفهانی، فلسفه اسلامی، فلسفه غرب و عروض و قوافی آموخت.

امام خمینی مهمترین استاد خود در عرفان نظری را آیت الله محمدعلی شاه‌آبادی معرفی کرده است. او بین سال‌های ۱۳۰۷ و ۱۳۱۴ش، کتاب‌های شرح فصوص الحکم نوشته محمدداوود قیصری، مصباح الانس نوشته ابن فناری و منازل السائرین نوشته خواجه عبدالله انصاری را از استادش شاه‌آبادی فراگرفت.

گفته شده امام خمینی به مدت سه سال در قم، در درس خصوصی میرزا جواد ملکی تبریزی که محتوای آن سیر و سلوک عرفانی بوده شرکت کرده است؛ البته آیت الله سید علی خامنه‌ای، شاگرد امام خمینی و رهبر کنونی جمهوری اسلامی ایران، از قول او نقل کرده تنها دو جلسه در درس میرزا جواد ملکی تبریزی شرکت کرده است.

تلاش برای مرجعیت آیت الله بروجردی
روح‌الله خمینی را در هجرت آیت الله سید حسین بروجردی به قم و مرجع شدن وی تأثیرگذار دانسته‌اند. گفته شده امام خمینی دنبال مرجعیت فردی بود که مورد پذیرش علما باشد و در برابر حکومت پهلوی کوتاه نیاید.

امام خمینی و دیگران طرحی برای اصلاح حوزه علمیه قم تهیه کرده بودند که بروجردی نپذیرفت. انتقاد بروجردی به محدود کردن اختیارات مرجعیت در این طرح بود. شکست طرح اصلاح حوزه را یکی از دلایل کم شدن ارتباط خمینی با بروجردی دانسته‌اند. همچنین گفته شده امام خمینی انتظار داشت آیت الله بروجردی از قدرتش برای مبارزه با سیاست‌های حکومت پهلوی بیشتر بهره ببرد.


اجتهاد
گفته شده سید روح‌الله خمینی از کسی اجازه اجتهاد نگرفته است. البته بر اساس گزارش ساواک (سازمان امنیت و اطلاعات کشور در حکومت پهلوی)، امام خمینی در سال ۱۳۱۳ش (در ۳۲ سالگی) از آیت الله عبدالکریم حائری یزدی اجازه اجتهاد گرفته است. برخی نیز از اجتهاد او در ۲۵ سالگی خبر داده‌اند.

سید روح‌الله خمینی، از محمدرضا نجفی اصفهانی، شیخ عباس قمی، سید محسن امین و سید ابوالقاسم دهکردی، اجازه روایت دریافت کرد.

تدریس و شاگردان
امام خمینی پیش از ورود آیت‌الله بروجردی به قم، فلسفه اسلامی (کتاب‌های شرح منظومه و حکمت متعالیه)، عرفان نظری و کتاب‌های فقهی و اصولی (سطوح عالیه) تدریس می‌کرد. پس از ورود بروجردی، به درخواست برخی شاگردانش مانند مرتضی مطهری به تدریس خارج فقه مشغول شد و چنان‌که خودش گفته از تدریس علوم عقلی بازماند. تدریس خارج در طول اقامت در قم و همچنین در مدت اقامت در نجف ادامه داشت. همچنین او در نجف، در سال ۱۳۴۸ش، طی سیزده جلسه به تدریس مسئله ولایت فقیه پرداخت، که متن آن پس از یک سال، با عنوان ولایت فقیه چاپ شد.

روح‌الله خمینی در قم دروس عرفان نظری را به صورت خصوصی در خانه خود برگزار می‌کرد. در این کلاس‌ها کتاب‌های فُصوص الْحِکَم و فتوحات مَکّیّه نوشته ابن عربی تدریس می‌شد. مهدی حائری یزدی از شاگردان وی در این کلاس‌ها بود.

تدریس امام خمینی پس از تبعید به پاریس قطع شد. او پس از انقلاب و بازگشت به ایران نیز، به دیگر امور اشتغال داشت و تدریس را آغاز نکرد؛ البته وی در سال ۱۳۵۸ش تدریس تفسیر قرآن را آغاز کرد که به صورت هفته‌ای از تلویزیون جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد.

شمار شاگردان او را در برخی دوره‌ها بیش از هزار نفر شمرده‌اند. برخی از شاگردان دروس فلسفه او عبارتند از: مرتضی مطهری، سید محمد بهشتی، عبدالله جوادی آملی، ابراهیم امینی و محمدعلی گرامی.



کتاب‌ها و آثار:
کشف اسرار
تحریر الوسیله
شرح چهل حدیث
ولایت فقیه
جهاد اکبر
مناسک حج
آداب الصلاة
سرّ الصلاة
تفسیر سوره حمد
طلب و اراده
شرح دعای سحر
کتاب البیع (۵ جلد)
کتاب الطهاره (۴ جلد)
استفتائات (۳ جلد)
رساله توضیح المسائل
وصیت نامه سیاسی الهی
شرح حدیث جنود عقل و جهل
صحیفه امام (صحیفه نور) ۲۲ جلد
مصباح الهدایه الی الخلافة و الولایة
مناهج الوصول الی علم الاصول (۲ جلد)
تعلیقات علی شرح فصوص الحکم ومصباح الانس
انوار الهدایه فی التعلیقة علی الکفایة (۲ جلد)
رسائل (شامل چند رساله در علم اصول مثل «لاضرر و لا ضرار»، استصحاب، تعادل و تراجیح، اجتهاد و تقلید، و تقیه).

رهبری مبارزه با نظام پادشاهی پهلوی
تا پیش از انقلاب اسلامی، نظام حاکم بر ایران سلطنتی مشروطه بود که به دلیل سرپیچی‌های مداوم دو شاه پهلوی عملا به سلطنتی مطلقه تبدیل شده بود. برنامه‌های نظام حاکم گاه با مبانی دین اسلام و مذهب تشیع سازگار نبود. این عامل باعث اعتراض متدینان و به ویژه علمای مذهبی به حکومت شده بود.
اعتراض رسمی و آشکار امام خمینی به نظام سلطنتی با صدور بیانیه‌ای در سال ۱۳۴۱ش آغاز شد. پس از تصویب لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، نخست در ۱۶ مهر سال ۱۳۴۱ش جلسه‌ای با حضور امام خمینی و سایر مراجع قم تشکیل شد؛ که منجر به صدور اعلامیه‌هایی از سوی علما و امام خمینی گردید.
در ۱۱ آذر سال ۱۳۴۱ش تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی به دنبال مبارزات پیگیر امام خمینی لغو شد. او، پیامی برای ختم این غائله صادر کرد.

ادامه اعتراضات
۲ بهمن ۱۳۴۱: تحریم رفراندوم غیرقانونی محمدرضا پهلوی موسوم به «انقلاب سپید» از سوی امام خمینی [۶۷]۲ فروردین ۱۳۴۲: واقعه فیضیه به دست رژیم شاه [۶۸]۱۵ خرداد ۱۳۴۲: دستگیری شبانه امام خمینی و قیام مردم در اعتراض به دستگیری ایشان
۴ تیر ۱۳۴۲: انتقال امام از پادگان قصر به سلولی در عشرت‌آباد
۲۱ فروردین ۱۳۴۳: سخنرانی امام خمینی در مسجد اعظم قم پس از آزادی از حبس و حصر
۴ آبان ۱۳۴۳: سخنرانی به مناسبت طرح کاپیتولاسیون (مصونیت قضایی نظامیان امریکا در ایران) [۶۹]تبعید به ترکیه
۱۳ آبان ۱۳۴۳: بازداشت و تبعید به ترکیه
۲۱ آبان ۱۳۴۳: انتقال از آنکارا به بورسای ترکیه

تبعید به نجف
در تاریخ ۱۳ مهر سال ۱۳۴۴ امام خمینی از ترکیه به بغداد منتقل شد. در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۴۴ از سامرا به کربلا رفت و در روز ۲۳ مهر ۱۳۴۴ وارد نجف شد و بعد از دید و بازدید‌هایی که از سوی علما و مراجع نجف انجام شد در ۲۳ آبان ۱۳۴۴ دروس حوزه‏ خود را شروع کرد.
۱۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ پیام ایشان به مناسبت چهلم شهدای قم
۲ مهر ۱۳۵۷ محاصره منزل امام توسط نیرو‌های بعثی عراق
۱۰ مهر ۱۳۵۷ هجرت از عراق به سوی کویت
۱۳ مهر ۱۳۵۷ هجرت از عراق به فرانسه
۱۲ بهمن ۱۳۵۷ بازگشت به میهن اسلامی پس از ۱۵ سال تبعید

گاه‌شمار مبارزات امام خمینی
۱۶ مهر ۱۳۴۱ صدرو بیانیه علیه تصویب قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی
۱۱ آذر ۱۳۴۱ صدور بیانیه بعد از لغو قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی
۲ بهمن ۱۳۴۱ تحریم رفراندوم «انقلاب سپید»
۲فروردین۱۳۴۲ حمله ماموران امنیتی به مدرسه فیضیه
۱۳ خرداد۱۳۴۲ سخنرانی در روز عاشورا در مدرسه فیضیه
۱۵ خرداد۱۳۴۲ قیام ۱۵ خرداد و بازداشت امام خمینی
۴ تیر۱۳۴۲ انتقال امام از پادگان قصر به سلولی در عشرت آباد
۲۱فروردین۱۳۴۳ سخنرانی در مسجد اعظم قم پس از آزادی
۴ آبان۱۳۴۳ سخنرانی علیه لایحه کاپیتولاسیون
۱۳ آبان ۱۳۴۳ بازداشت و تبعید به ترکیه
۲۱ آبان ۱۳۴۳ انتقال از آنکارا به بورسا در ترکیه
۱۳ مهر۱۳۴۴ انتقال از ترکیه به بغداد در عراق
۱۶ مهر۱۳۴۴ حرکت از سامرا به کربلا
۲۳ مهر۱۳۴۴ ورود به نجف
۲۳ آبان۱۳۴۴ آغاز تدریس در حوزه علمیه نجف
۱ بهمن۱۳۴۸ آغاز درس‌های ولایت فقیه (حکومت اسلامی) در نجف
۱۷ دی۱۳۵۶ انتشار مقاله توهین‌آمیز نسبت به امام خمینی در روزنامه اطلاعات
۱۹ دی۱۳۵۶ سرکوب راهپیمایی اعتراضی مردم قم
۲ مهر۱۳۵۷ محاصره منزل امام در نجف توسط ماموران حکومتی عراق
۱۰ مهر۱۳۵۷ حرکت از عراق به سمت کویت و ممانعت دولت کویت از ورود ایشان به کویت
۱۳ مهر۱۳۵۷ حرکت از عراق به پاریس
۲۲ دی۱۳۵۷ صدور دستور تشکیل شورای انقلاب
۱۲ بهمن۱۳۵۷ بازگشت به ایران بعد ۱۵ سال تبعید
۱۵ بهمن۱۳۵۷ نصب مهدی بازرگان به عنوان نخست وزیر دولت موقت
۲۲ بهمن۱۳۵۷ پیروزی انقلاب اسلامی در ایران
۱۱ دی ۱۳۶۷ نامه به گورباچف

پیروزی انقلاب اسلامی
در سال ۱۳۵۷ هجری شمسی حرکت انقلابی مردم ایران به پیروزی رسید. امام خمینی در ۱۲ بهمن همان سال به ایران بازگشت و در ۲۲ بهمن نظام سلطنتی رسما شکست خورد. چند ماه بعد در فروردین ۱۳۵۸ شمسی نظام جمهوری اسلامی به رفراندم گذاشته شد و مدتی بعد، قانون اساسی توسط خبرگان منتخب مردم نوشته و به رأی گذاشته شد. بر اساس این قانون نیز امام خمینی به عنوان رهبر جمهوری اسلامی معرفی شد. ایشان تا پایان عمر یعنی خرداد ماه ۱۳۶۸ رهبری این نظام را بر عهده داشتند. تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران، تدوین قانون اساسی، مقابله با درگیری‌های داخلی، فرماندهی جنگ در زمان حمله هشت ساله عراق به ایران، پذیرش صلح با عراق، اصلاح قانون اساسی، ... مهم‌ترین کار‌های او در طول این ده سال به شمار می‌رود.

تأسیس شورای نگهبان
پس از همه‌پرسی قانون اساسی در سال ۱۳۵۸شمسی، امام خمینی طی حکمی در ۱ اسفند آن سال، شش فقیه را برای عضویت در شورای نگهبان انتخاب کرد. با انتخاب شش حقوقدانِ شورا در ۲۶ تیر ۱۳۵۹ش توسط نمایندگان مجلس، اولین جلسه این شورا تشکیل شد و این نهاد رسماً کار خود را شروع کرد.

انطباق قوانین با شرع و قانون اساسی، تفسیر قانون اساسی و نظارت بر انتخابات و همه‌پرسی مهم‌ترین وظایف این شورا است.

تأسیس مجمع تشخیص مصلحت نظام
بنابر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی نباید با احکام شرع و قانون اساسی مخالف باشند. تشخیص این سازگاری با شورای نگهبان است. اختلاف‌های متعدد مجلس و شورای نگهبان باعث شد که امام خمینی به فکر چاره‌ای برای این معضل باشد. او نخست اعلام کرد که اگر دو سوم نمایندگان تصویب قانونی را لازم بدانند، نظر آنان بر نظر شورای نگهبان مقدم است. اما با بیشتر شدن اختلافات، در ۱۷ بهمن ماه ۱۳۶۶ش دستور تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام را داد.

وظیفه اصلی مجمع حل اختلاف مجلس شورای اسلامی با شورای نگهبان است و حل معضلات نظام که از راه‌های عادی قابل حل نیستند، ارائه مشورت به رهبری در تعیین سیاست‌های کلی نظام و در موارد ارجاعی از سوی رهبر از دیگر وظایف این مجمع است.

روز قدس
چند ماه بعد از پیروزی انقلاب در ایران، در مرداد سال ۱۳۵۸ هجری شمسی که مصادف با رمضان ۱۳۹۹ه. ق بود، امام خمینی آخرین جمعه ماه رمضان هر سال را به عنوان روز قدس اعلام کرد و از مسلمانان جهان خواست طى مراسمى همبستگى بین‌المللى خود را در حمایت از حقوق قانونى مردم مسلمان اعلام نمایند.

این روز در تقویم رسمی ایران با نام روز جهانی قدس ثبت شده است. از آن پس همه ساله در آخرین جمعه ماه رمضان، در ایران و کشور‌های مختلف راهپیمایی برگزار می‌شود.

نامه به گورباچف رهبر شوروی
در اولین روز سال ۱۹۸۹ میلادی برابر با ۱۱ دی ۱۳۶۷ش، امام خمینی نامه‌ای برای میخائیل گورباچف، صدر هیأت رئیسه اتحاد جماهیر شوروی سابق ارسال کرد. این نامه را هیئتی با عضویت آیت الله جوادی آملی، محمدجواد لاریجانی و مرضیه حدیدچی (دباغ) به گورباچف تحویل داد.

این نامه در شرایطی خطاب به رهبر شوروی سابق نگاشته شده بود که تحلیلگران سیاسی نظاره‌گر تجدید نظر طلبی و آغاز تحولات دنیای کمونیسم بودند. امام خمینی با پیش‌بینی فروپاشی نظام شوروی نوشته بود: «از این پس کمونیسم را باید در موزه‌های تاریخ سیاسی جهان جستجو کرد» همچنین در این نامه ضمن نقد تفکر مادی و دعوت سران کمونیسم به معنویت و توجه به دین، توصیه شده بود که برای شناخت بهتر حقایق دینی دانشمندانی را به قم بفرستند.

برائت از مشرکین
یکی از برنامه‌هایی که در سفر حج از سوی زائران و حج‌گزاران ایرانی انجام می‌شد مراسمی بود با عنوان برائت از مشرکین. این برنامه عبارت بود از راهپیمایی و سخنرانی علیه آمریکا، رژیم صهیونیسم و برخی دولت‌های دیگری که علیه نظام جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کردند و همه ساله در ۷ ذی‌الحجه در مکه انجام می‌شد.

فتوای قتل سلمان رشدی
در سال ۱۹۸۸م/ ۱۳۶۷ ش کتابی به نام آیات شیطانی منتشر شد که به اعتقاد اکثر مسلمانان حاوی توهین‌هایی به پیامبر اسلام (ص) بود. در ۲۵ بهمن ۱۳۶۷ش امام خمینی طی فتوایی نویسنده آن کتاب را به علت توهین به پیامبر اسلام (ص)، مرتد دانسته و حکم اعدام او را صادر کرد. بعد از مدتی شایع شد که اگر نویسنده کتاب توبه کند حکم قتل او پس گرفته خواهد شد، ولی آیت الله خمینی در پاسخ به استفتائی در همین زمینه تاکید کرد که سلمان رشدی (نویسنده کتاب) حتی اگر توبه کند و زاهد زمان هم بشود حکم او تغییر نخواهد کرد.

آراء و اندیشه‌ها
برخی از آراء و اندیشه‌های امام خمینی چنین است:
ولایت مطلقه فقیه
امام خمینی:
من در میان شما باشم و یا نباشم به همه شما وصیت و سفارش می‌کنم که نگذارید انقلاب به دست نااهلان و نامحرمان بیفتد. نگذارید پیشکسوتانِ شهادت و خون در پیچ و خم زندگی روزمره خود به فراموشی سپرده شوند.
صحیفه امام خمینی جلد ۲۱ صفحات ۹۳.

امام خمینی نخستین بار در نجف و در درس‌هایی که بعد‌ها با نام حکومت اسلامی منتشر شده، نظریه ولایت فقیه را مطرح کرد. اساس این نظریه آن است که در اندیشه شیعی، حکومت باید زیر نظر یک مجتهد جامع الشرایط اداره شود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران این نظریه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران گنجانده شد و نظام جمهوری اسلامی بر اساس این نظریه بنیاد نهاده شد.

امام خمینی در سال‌های پایانی عمر خود نظریه ولایت مطلقه فقیه را مطرح کرد و اختیارات حکومتی فقیه را معادل اختیارات پیامبر اسلام (ص) و امامان (ع) دانست. در این نظریه فقیه می‌تواند احکام اولیه شرع را نیز بر اساس مصلحت نظام اسلامی به طور موقت تعطیل کند.

نقش زمان و مکان در اجتهاد
امام خمینی در اسفند سال ۱۳۶۷ش پیامی برای حوزه‌های علمیه صادر کرد که به منشور روحانیت معروف شد. او در بخشی از این پیام، اجتهاد مصطلح در حوزه‌های علمیه را برای اداره جامعه ناکافی دانست و تاکید کرد که زمان و مکان دو عنصر تعیین کننده در اجتهاد هستند. زمان و مکان باعث تغییر نگاه مجتهد به یک موضوع و در نتیجه تغییر حکم خواهند شد. او پیش‌تر نیز در نامه‌ای که به منشور برادری معروف شد بر ناکافی بودن اجتهاد مصطلح در حوزه‌ها تصریح کرده بود.

جواز بازی شطرنج
بازی شطرنج از نظر بسیاری از فقیهان شیعه حرام شمرده می‌شد. امام خمینی در سال ۱۳۶۷ش در پاسخ به یک استفتاء نوشت: در صورتی که شطرنج به عنوان آلات قمار، شناخته نشود، بازی با آن بدون شر‌ط‌بندی، حرام نیست. این فتوا که به نوعی جدید شمرده می‌شد، واکنش‌هایی در پی داشت. یکی از شاگردان آیت الله خمینی (حجة الاسلام محمد حسن قدیری) نامه‌ای اعتراض‌آمیز نوشت. امام خمینی در پاسخ، بر فتوای خود تأکید و از نوع نگاه رایج فقیهان به ادله فقهی انتقاد کرد.

امام از نگاه دیگران
آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران: «شخصیت عظیم رهبر کبیر و امام عزیز ما حقاً و انصافاً پس از پیامبران خدا و اولیای معصومین، با هیچ شخصیت دیگری قابل مقایسه نبود. او ودیعه خدا در دست ما، حجت خدا بر ما، و نشانه عظمت الهی بود.
مرتضی مطهری: من که قریب دوازده سال در خدمت این مرد بزرگ تحصیل کرده‌ام، باز وقتی که در سفر اخیر به پاریس به ملاقات و زیارت ایشان رفتم، چیز‌هایی از روحیه او درک کردم که نه فقط بر حیرت من بلکه بر ایمانم افزود.»
آیت الله فاضل لنکرانی از مراجع تقلید شیعه: امام نه تنها شخصیت منحصر به فرد عصر ما بود، بلکه در طول ۱۴۰۰ سال گذشته به جز ائمه معصومین که از آن‌ها بگذریم، در بین علمای اسلام- اعم از شیعه وسنی- چنین فردی را نداریم و تاریخ به ما نشان نداده است. این نعمتی بود که خداوند به ما عنایت کرد.
آیت‌الله اراکی از مراجع تقلید شیعه: کار امام فقط و فقط برای رضای خداست و این مرد از آن مرد‌هایی است اگر در روز عاشورا بود، این هفتاد و دو تن می‌شدند هفتاد و سه تن. می‌رفت جنگ و سینه‌اش را سپر می‌کرد جلوی شمشیر و نیزه، و این از این جور اشخاص بود.
آیت الله شبیری زنجانی امام خمینی را بهره‌مند از دلی قوی و او را در شجاعت از نوادر قرون و مشابه مدرس دانسته است.
احسان توفیق بعدرانی، امام جمعه بزرگ‌ترین مسجد دمشق: امام خمینی همواره الگوی گران‌قدر و گران‌مایه‌ای برای تمامی مسلمانان جهان خصوصاً در زمینه ایجاد وحدت اسلامی است.
گورباچف رهبر شوروی: آیت‌الله خمینی فراتر از زمان می‌اندیشید و در بعد مکان نمی‌گنجید.

دیوان شعر
نخستین بار یک هفته بعد از درگذشت امام خمینی یکی از اشعار او منتشر شد. این شعر که مضمونی عرفانی داشت به زودی در بین عموم مردم معروف شد.
من به خال لبت‌ای دوست گرفتار شدم چشم بیمار تو را دیدم و بیمار شدم
فارغ از خود شدم و کوس انا الحق بزدم همچو منصور خریدار سر دار شدم
غم دلدار فکنده است به جانم، شرری که به جان آمدم و شهره بازار شدم
در میخانه گشایید به رویم شب و روز که من از مسجد و از مدرسه بیزار شدم
جامه زهد و ریا کندم و بر تن کردم خرقه پیر خراباتی و هشیار شدم
واعظ شهر که از پند خود آزارم داد از دم رند می‌آلوده مددکار شدم
بگذارید که از بتکده یادی بکنم من که با دست بت میکده بیدار شدم

بعد از مدتی دیوان کامل شعر امام خمینی با عنوان دیوان امام منتشر شد. دیوان شعر امام کتابی است که در شش فصل شامل غزلیات، رباعیات، قصاید، مسمط، ترجیع‌بند و اشعار پراکنده تنظیم شده و اولین بار توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی در ۴۳۸ صفحه انتشار یافته است.
در این دیوان علاوه بر غزل، رباعیات فراوانی نیز منتشر شده است که تعدادی از آن‌ها خطاب به عروس امام خمینی (همسر سید احمد خمینی) سروده شده است. بسیاری از شعرای معاصر همچون حمید سبزواری، جواد محقق، عبدالجبار کاکایی، رحیم زریان، محمدعلی بهمنی، کامران شرفشاهی، سعید بیابانکی، صابر امامی، عباس چشامی و امیر مرزبان، در ارتباط با این دیوان اظهار نظر‌هایی کرده‌اند.

ترجمه اشعار این دیوان که عمدتا در سبک عراقی سروده شده‌اند، به هندی، عربی، انگلیسی و چندین زبان دیگر انتشار یافته است. کتابی نیز با عنوان فرهنگ موضوعی و شرح و تفسیر دیوان امام خمینی به قلم قادر فاضلی منتشر شده است.
از سروده‌های امام خمینی:
‏ من پشّه‌ام از لُطف تو طاووس شوم‏ ‏‏یک قطره ام از یَم تو قاموس شوم
گر لُطف کنی پر بگُشایم چو مَلَک ‏ ‏‏آمادۀ پابوس شه طوس شوم‏

آثار درباره امام خمینی
درباره امام خمینی آثار علمی، هنری و چندرسانه‌ای بسیاری خلق شده است.
کتاب‌ها
کتاب‌های خاطرات مرتبط به امام خمینی بخشی از آثار منتشره درباره او است. این کتاب‌ها گاه به طور مستقیم به خاطرات مربوط به امام خمینی می‌پردازند و گاه در ضمن گزارش زندگی شاگردان و اطرافیان ایشان، خاطرات مشترک نیز نقل شده است. کتاب‌های پا به پای آفتاب، که در ۸ جلد گردآوری شده است معروف‌ترین کتاب در این زمینه است. امام به روایت دانشوران، پرتوی از خورشید، خاطرات سال‌های نجف در دو جلد، و در سایه آفتاب نوشته محمدحسن رحیمیان از دیگر آثار در این زمینه‌اند.
مجموعه اسناد مرتبط با فعالیت‌های سیاسی امام خمینی در دوران مبارزه با نظام سلطنتی پهلوی در ۲۲ جلد منتشر شده است. بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی از مجموعه‌های قدیمی در زمینه بررسی فعالیت‌های سیاسی امام خمینی است که توسط سید حمید روحانی (زیارتی) تحقیق و تدوین شده است. نویسنده برای مستند کردن کتاب خود از عکس‌ها، اعلامیه‌ها، نامه‌های علما، تلگراف‌ها، استفتائات و کارت‌های تبریک استفاده کرده است.
منظومه فکری امام خمینی، که دربردارنده ۲۴ مقاله از نویسندگان مختلف است. این کتاب با هدف معرفی نظام‌مند بخش‌های فکری و مبانی اندیشه او تألیف شده است.
دانشنامه امام خمینی: این دانشنامه در ۱۰ جلد به ابعاد مختلف زندگی شخصی، ویژگی‌های شخصیتی، عملکرد، دیدگاه‌ها و مسایل پیرامونی امام خمینی و نیز افراد مرتبط با او می‌پردازد. این دانشنامه توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی تدوین و در سال ۱۳۹۹ش از آن رونمایی شد. در این دانشنامه بیش از ٨۶٠ مدخل اصلی و بیش از ۵٠٠ مدخل ارجاعی وجود دارد و بیش از یک‌سوم مقاله‌های آن دارای تصویر است.

دایرة المعارف مصوّر تاریخ زندگی امام خمینی، نویسنده: جعفر شیرعلی‌نیا، سایان، تهران، ۱۳۹۳ش.

مقالات و پایان‌نامه‌ها
مقالات منتشر شده درباره زندگی یا اندیشه‌های امام خمینی در جایی جمع‌آوری نشده است. همه ساله در سالگرد درگذشت او در نیمه خرداد روزنامه‌ها و مجلات بخشی از فضای خود را به مقاله‌هایی با محوریت امام خمینی اختصاص می‌دهند. در پایگاه اینترنتی پرتال امام خمینی چکیده بیش از ۵۵۰ پایان‌نامه دانشگاهی که موضوع آن‌ها بررسی اندیشه‌ها و زندگی امام خمینی است، منتشر شده است.

 

فرا رسیدن سی و چهارمین سالروز رحلت رهبر کبیر انقلاب اسلامی «حضرت امام خمینی (ره)» را به دوستداران آن حضرت تسلیت عرض می کنیم.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: جمهوری اسلامی ایران رهبر جمهوری اسلامی نظام جمهوری اسلامی انجمن های ایالتی سید روح الله خمینی حوزه علمیه نجف امام خمینی در سال عبدالکریم حائری پیروزی انقلاب انقلاب اسلامی منتشر شده برگزار می شود امام خمینی امام خمینی شورای نگهبان امام خمینی قانون اساسی نظام سلطنتی زمان و مکان عرفان نظری تقلید شیعه دانسته اند ولایت فقیه آبان ۱۳۴۳ اندیشه ها منتشر شد گفته شده ۱۵ خرداد آیت الله معروف شد بر اساس نامه ای کتاب ها ۱۳ مهر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۹۷۹۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امام خمینی (ره) به اسلام و مسلمانان شخصیت بخشید


به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان لرستان، امام جمعه موقت خرم‌آباد، در جلسه استانی ستاد بزرگداشت ارتحال امام خمینی (ره) لرستان، گفت: امام خمینی (ره) نه تنها برای مسلمانان بلکه برای جهانیان و آزادگان الگو است.
حجت‌الاسلام بهروز شمسی‌فر افزود: امام خمینی (ره) نه تنها به ایران و ایرانی هویت داد بلکه به اسلام هویت داد و اسلام و مسلمانان را شخصیت بخشید.
شمسی‌فرگفت: کسی را پیدا نمی‌کنیم که مدیون امام نباشد، جایگاهی که مراجع، علما و حوزه‌های علمیه پیدا کردند را مدیون امام هستند، بنابراین بزرگداشت این امام هرچه باشکوه‌تر باشد بُردی برای جهان اسلام و ایران است، به ویژه بعد از عملیات وعده صادق این مراسم بیشتر به زیر ذره‌بین می‌رود.
امام جمعه موقت خرم‌آباد گفت: همه باید تلاش کنیم این مراسم از نظر کمی و کیفی باشکوه برگزار شود.
سرپرست شورای هماهنگی تبلیغات‌اسلامی استان لرستان نیز گفت: امام خمینی (ره) نه تنها در ایران بلکه در سرتاسر جهان به اندیشه‌های دینی و ذهن‌های بیدار هویت بخشید.
حجت‌الاسلام احمدرضا غلامی افزود: این اندیشه ظلم ستیزانه امروز بیش از هر زمان دیگری جهانی شده و نمونه آن حرکت معنادار دانشجویان آمریکایی در حمایت از مردم فلسطین است که به‌خوبی ثابت می‌کند اندیشه امام در سراسر جهان گسترش یافته است.
 وی در ادامه با اشاره به ویژه برنامه‌های سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره) عنوان‌کرد: سلسله نشست‌های تبیینی جهت بازشناسی اندیشه‌های حضرت امام (ره) توسط اساتید حوزه و دانشگاه در سطوح مختلف برنامه ریزی شده و اجرا خواهد شد.
حجت الاسلام غلامی در پایان گفت: در روز چهاردهم خرداد نیز مراسم عمومی با حضور اقشار مختلف مردم برگزار و نظیر این مراسم در همه شهرستان‌ها و بخش‌های تابعه استان برگزار می‌شود.

دیگر خبرها

  • امام (ره) به ایران و ایرانی و اسلام هویت داد
  • امام خمینی (ره) به اسلام و مسلمانان شخصیت بخشید
  • عکسی از پوشش متفاوت مهمانان سیدحسن خمینی /هدیه ای ویژه برای نوه امام (ره)
  • دیدار ۳هزار معلم از سراسر ایران با رهبر انقلاب
  • فعالیت ۲۰ ایستگاه تخلیه و بارگیری ریلی در بندر امام خمینی
  • نامه محرمانه ساواک درباره عروس بزرگ امام(ره)
  • دستور ساواک برای بازرسی از عروس امام (ره)+ سند
  • خاش به پیشرفته ترین دستگاه ام.آر.آی ایران مجهز است
  • مطهری امام
  • ناشر هندی بابت اقدام وهن‌آمیز به امام خمینی(ره) عذرخواهی کرد